Geconfronteerd met een erfenis die louter en alleen uit schulden bestaat zal een erfgenaam al snel denken aan het verwerpen van de erfenis. Logisch, waarom zou je op willen draaien voor de schulden van een ander. Wat dan niet over het hoofd mag worden gezien is dat in veel gevallen de kinderen dan in de plaats komen van de verwerpende ouder. Zij erven dan bij plaatsvervulling. En ook zij draaien dan op voor de schulden van de nalatenschap, tenzij ook zij weer verwerpen.
Voor minderjarige kinderen geldt echter dat zij niet zelf kunnen verwerpen maar dat hun wettelijk vertegenwoordiger dit moet doen. Dit moet volgens de wet binnen drie maanden vanaf het tijdstip waarop de minderjarige erfgenaam wordt, dus binnen drie maanden na het verwerpen door zijn ouder. Nu is het verwerpen als zodanig een eenvoudige handeling die met het invullen van een formulier op de griffie van de rechtbank kan worden verricht. Maar wil je namens je minderjarige zoon of dochter de erfenis verwerpen, dan heb je eerst een machtiging nodig van de Kantonrechter (BW4:193). Je moet dan aannemelijk kunnen maken dat het saldo van de boedel negatief is. Daar wil het nog wel eens mis gaan. De verwerkingstijd op de Rechtbank kan langer zijn en soms zijn bijvoorbeeld aanvullende stukken nodig. Weigert de Kantonrechter de machtiging, dan zal een uitspraak in hoger beroep zeker niet binnen die drie maanden volgen.
Het Gerechtshof heeft dit onderkend in zijn uitspraak van 26 juni 2018, ECLI:NL:GHARL:2018:5920, door te oordelen dat niet de datum waarop de machtiging verstrekt wordt bepalend is voor de driemaandstermijn, maar de datum waarop de machtiging verzocht wordt. Een zeer welkome uitspraak voor de praktijk.
In dit verband is het ook aardig om te wijzen op de uitspraak van de Rechtbank Midden-Nederland van 26 juli 2018, ECLI:NL:RBMNE:2018:3632. Daaruit blijkt dat de termijn van drie maanden ook al kan lopen als de minderjarige nog niet geboren is. Immers dan geldt artikel 2, boek 1 BW dat stelt dat het kind waarvan een vrouw zwanger is reeds als geboren wordt aangemerkt, zo dikwijls zijn belang dit vordert. In de procedure bij deze Rechtbank werd het verzoek tot machtiging dan ook terecht namens het ongeboren kind gedaan, zij het toch nog te laat.
Wat zijn de consequenties van het niet tijdig verwerpen van een nalatenschap namens een minderjarige?
Nee, het is niet zo dat de minderjarige voor de schulden van de nalatenschap opdraait. Op een aantal plaatsen in het erfrecht wordt de minderjarige beschermd door de wetgever, zo ook in dit geval. Verloopt de termijn van drie maanden dan geldt de nalatenschap als beneficiair aanvaard. Maar dit brengt wel met zich mee dat de nalatenschap zal moeten worden vereffend hetgeen de nodige werkzaamheden en verplichtingen voor de vereffenaars met zich meebrengt. En dat hadden de ouders nu juist voor zichzelf willen voorkomen.
Alles over Erfrecht 